Op initiatief van Parket Limburg gaan de lokale politiezones, FGP Limburg en Parket Limburg nauwer samenwerken in het kader van buitgericht rechercheren. Op deze manier willen ze efficiënter en effectiever werken in de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Deze innovatieve werkwijze heeft als voornaamste doelstelling crimineel vermogen zo snel mogelijk te ontnemen binnen onderzoeken naar georganiseerde criminaliteit. Misdaad kan en mag immers niet lonen.
Het financieel voordeel dat misdrijven opbrengen, is een belangrijke drijfveer voor daders om strafbare feiten te plegen. Is het nu bij het opstarten van een drugslabo of cannabisplantage, het plegen van een overval, financiële fraude of oplichting: financieel gewin is nooit ver weg. Het criminele geld dat zij zo verwerven, gebruiken de daders vaak om nieuwe strafbare feiten te plegen of om zich een luxueuze levensstijl aanmeten waarmee ze status en aanzien verwerven. Dat geeft de maatschappij het fout signaal dat misdaad loont. Net daarom is het afnemen van die illegaal verworven vermogens zo essentieel om criminaliteit te bestrijden.
“Parket Limburg onderschrijft in haar missie te willen bijdragen aan een veilige, rechtvaardige en zorgzame samenleving, waarbij we streven naar een maatschappelijk relevante en passende reactie op misdrijven”, zegt Procureur des Konings, Guido Vermeiren. “Inzetten op het strafrechtelijk instrument om de vermogensvoordelen efficiënt en effectief af te nemen, maakt deel uit van een brede en integrale aanpak om deze missie te bereiken.”
Van recuperatie na veroordeling, naar veiligstellen tijdens het onderzoek
Recente beeldvorming van de Limburgse criminaliteit toont echter aan dat de klassieke aanpak slechts beperkte financiële resultaten oplevert. Strafuitvoeringsonderzoeken, waarbij de speurders na de veroordeling op zoek gaan naar vermogensbestanddelen om de veroordeling op uit te voeren, hebben aangetoond dat illegale vermogens beter al tijdens het basisonderzoek in beslag worden genomen[1]. Op deze wijze stellen we de uitvoering van een latere financiële bestraffing door de rechter maximaal veilig, iets wat noodzakelijk is in de bestrijding van criminaliteit.
We hebben ons de voorbije jaren gespecialiseerd in het in kaart brengen en recupereren van geld en eigendommen van criminelen NA hun veroordeling, om straffen te kunnen uitvoeren. Nu focussen we ons al TIJDENS het onderzoek op het in kaart brengen van illegaal verworven vermogens. Dit buitgericht rechercheren is volgens ons de meest efficiënte manier om - na een veroordeling - zoveel mogelijk crimineel vermogen terug te kunnen geven aan de maatschappij. FGP Limburg zet dan ook vol overtuiging haar schouders onder deze nieuwe werkwijze. Aldus hoofdcommissaris Sophie Lever, gerechtelijk directeur van de Federale Gerechtelijke Politie Limburg.
Verhoogde samenwerking voor meer doeltreffendheid
Om dit waar te maken, zet Parket Limburg in op een verhoogde samenwerking met de lokale politiezones en FGP Limburg om illegaal verkregen vermogens weg te “plukken”. Het initiatief omvat een permanente en gestructureerde kennisdeling[2] tussen alle partners en een methodologie om in onderzoeken naar georganiseerde criminaliteit gepaste strategieën uit te werken om meer inbeslagnames te kunnen doen wanneer dit opportuun is. Zowel FGP Limburg als verschillende lokale zones hebben zich intussen geëngageerd om een financieel team op te richten of om de expertise rond financieel speurwerk te vergroten binnen hun bestaande rechercheteams.
Ook minister van Justitie Vincent Van Quickenborne juicht de vernieuwde aanpak toe: “Het Parket en de Federale Gerechtelijke Politie van Limburg bestrijden de georganiseerde misdaad op de meest doeltreffende manier: door hen te raken in hun portefeuille en hun crimineel vermogen af te nemen. In vijf jaar tijd namen ze 130 miljoen euro in beslag. Dat nu ook de lokale politiezones worden betrokken bij vermogensonderzoek, bevestigt nog maar eens de gedrevenheid van justitie en politie in Limburg. Ze blijven op zoek gaan naar nieuwe manieren om de georganiseerde misdaad pijn te doen.”
Intensieve opleiding en kennisdeling
Om deze nieuwe werkwijze meteen kracht bij te zetten, start het Parket in september met een opleidingsronde doorheen de provincie waarbij zij in de verschillende lokale politiezones toelichting zullen geven over het initiatief. Het PLUK-team[3] van de FGP zal aansluiten om vanuit hun ervaring concrete voorbeelden te bespreken en deze toe te passen op de uitgewerkte modellen uit het draaiboek. Vanaf 2024 zal ook de politieschool PLOT haar steentje bijdragen in het uitbreiden van de kennis over financieel rechercheren, door een tweedaagse erkende opleiding “PLUK-Ecofin” te gaan voorzien. Hierin zullen rechercheurs zowel theoretische bijscholing krijgen over vermogensonderzoek, inbeslagnames, boekhoudkundige analyses etc. als praktijkgerichte onderzoekstips en de onderzoeksmogelijkheden binnen het verloop van “PLUK-dossiers”. “Het is vooral de bedoeling om de onderzoekers die de opleiding volgen praktische tips en tools mee te geven waar ze dagelijks mee aan de slag kunnen gaan,” zegt commissaris Gert Vanhees, hoofddocent gerechtelijke politie aan het PLOT. “Op die manier willen de we kennis over het financieel rechercheren binnen de lokale politiezones vergroten en er samen met het parket Limburg voor zorgen dat misdaad niet meer loont.”
[1] De afgelopen 3 jaar recupereerde het Parket Limburg en het PLUK-team van FGP Limburg via strafuitvoeringsonderzoeken meer dan 2 miljoen euro.
[2] Hiertoe heeft het Parket Limburg een draaiboek opgemaakt als leidraad bij het buitgericht rechercheren. Vanuit de ervaringen van de PLUK-teams van FGP werd het draaiboek aangevuld met hun expertise. Het draaiboek zal een evolutief instrument zijn, dat constant kan worden bijgestuurd met inbreng van de lokale zones en de FGP, in overleg met het Parket. In het draaiboek zal een duidelijk stappenplan worden opgenomen, zodat de financiële onderzoeken steeds correct kunnen verlopen en op een efficiënte manier kunnen worden geïntegreerd in de vooronderzoeken naar basismisdrijven.
[3] Een PLUK-team staat in voor het “kaalplukken” van de verdachten (en soms veroordeelden). Zij brengen het vermogen van de verdachte in kaart en gaan op zoek naar mogelijkheden om de illegale winsten zo doeltreffend mogelijk te ontnemen. De wetgeving die de verruimde voordeelsontneming mogelijk heeft gemaakt – reeds in voege sinds 2002 – staat in juridische middens bekend als de “kaalplukwet”