Op 19 september 2023 vond een overleg plaats tussen het parket Oost-Vlaanderen, afdeling Gent en het kabinet van de burgemeester van Gent in het kader van de actuele problematiek rond het kraken van onbewoonde panden in de stad en de overlast die dit fenomeen met zich meebrengt voor de Gentse bevolking. Het overleg had tot doel de huidige aanpak en knelpunten te bespreken en het parket Oost-Vlaanderen, afdeling Gent gaf ook toelichting bij de vervolgingsmogelijkheden die het op dit moment heeft. Wanneer dergelijke dossiers het parket bereiken en de krakers kunnen worden geïdentificeerd worden zij in de praktijk vaak wel degelijk vervolgd, al gebeurt dit niet op basis van de krakerswet. Het parket Oost-Vlaanderen stelde namelijk bij het in werking treden van de nieuwe bepalingen van de krakerswet (Wet van 18 oktober 2017 gewijzigd door de Wet van 6 december 2022 om justitie menselijker, sneller en straffer te maken IIbis) vast dat de aangepaste kraakwetgeving onvoldoende slagkracht biedt om een snel en doelmatig antwoord te bieden voor eenieder die met krakers wordt geconfronteerd. Deze vaststelling werd tijdens het overleg verduidelijkt.
Momenteel bestaan er twee mogelijkheden om krakers uit een onbewoond pand te zetten: enerzijds de procedure via bevel tot ontruiming door het parket na machtiging door de onderzoeksrechter en anderzijds de procedure tot uithuiszetting bij de vrederechter. Deze eerste procedure via de onderzoeksrechter is – minstens voor wat de specifieke demografische situatie van stad Gent betreft – onvoldoende aangepast aan de werkzaamheden van het parket en de onderzoeksrechters om praktisch werkbaar te zijn. Bovendien is deze procedure logger dan deze bij de vrederechter en biedt het evenmin een snellere oplossing voor de betrokken partijen (eigenaars, buren, etc.). Momenteel wordt in Gent tegen de krakers opgetreden door middel van een burgerrechtelijke procedure bij de vrederechter, hetgeen voor de benadeelden het snelste soelaas biedt en tot gevolg heeft dat de krakers daadwerkelijk uit het gekraakte pand worden gezet.
Daarnaast is het kraken van een onbewoond pand momenteel strafbaar gesteld met een gevangenisstraf van minimum 8 dagen tot maximum 1 maand en/of een geldboete van minimum 208 euro tot maximum 800 euro. De uitvoering van deze gevangenisstraffen behoren niet tot de bevoegdheid van het parket, maar wel tot deze van de minister van justitie. Overeenkomstig de ministeriële richtlijnen beslist de gevangenisdirecteur in dit geval tot onmiddellijke invrijheidsstelling van de veroordeelde. De vervolging van het misdrijf ‘kraken van een onbewoond pand’ wordt hierdoor als niet zinvol ingeschat. Geldboeten blijven veelal onbetaald wegens de onmogelijkheid om deze te innen (onvermogen, geen vast adres, …).
Verschillende betrokken diensten komen dan ook gemeenschappelijk tot de conclusie dat de huidige krakerswet – minstens in een grootstad zoals Gent – haar doel mist, aangezien het geen effectief middel uitmaakt om snel en krachtdadig op te treden tegen krakers van onbewoonde panden.
Dit betekent echter niet dat er door het parket in geen enkel geval overgegaan wordt tot vervolging en bestraffing van krakers van onbewoonde panden. Het parket heeft in geval van bewezen strafbare feiten steeds ten volle alle middelen benut die het momenteel wel ter beschikking heeft en zal dit ook blijven doen. Wanneer andere misdrijven worden vastgesteld (diefstal, vernieling, etc.) en gelinkt kunnen worden aan specifieke personen wordt hieraan zo nodig een gepast gevolg verleend. In verschillende dossiers van het parket Oost-Vlaanderen, afdeling Gent werden al verdachten gedagvaard en veroordeeld, maar ook in meer ernstige gevallen voorgeleid bij de onderzoeksrechter en aangehouden. Het parket Oost-Vlaanderen, afdeling Gent zal zich op dit vlak blijven inzetten om de rechten van de inwoners van de stad maximaal te vrijwaren.
Het parket Oost-Vlaanderen zal dit verder op de voet opvolgen en aan tafel zitten met de betrokken partners, zoals de lokale politiediensten zodat de samenwerking verder geoptimaliseerd wordt. Een eerste overleg met de lokale politie vond reeds plaats zodat snel kan overgegaan worden tot een vlotte informatiedoorstroming en opvolging.
Communicatiecel parket Oost-Vlaanderen