Drie weekends lang is parket Antwerpen tijdens de maand juli aanwezig op het allerbekendste festival van ons land, en misschien zelfs in de wereld: Tomorrowland in Boom. Maar wat is nu de link tussen Tomorrowland en parket Antwerpen? Nina Delbecke, criminologe bij parket Antwerpen, vertelt er alles over.
Nina: “Parket Antwerpen is sinds de editie van 2018 aanwezig op Tomorrowland in het kader van een snelle afhandeling van drugsinbreuken. De drugsproblematiek op zo’n festival is acuut, en werd steeds groter. De noodzaak groeide dan ook om snel en meteen een gevolg te kunnen geven aan drugsdelicten. We werken daarbij telkens nauw samen met de federale politie en de lokale politiezones die ook ter plaatse aanwezig zijn. De politie focust vooral op de veiligheid in en rond de festivalsite. In eerste instantie hebben ze een grote aandacht voor de mobiliteit in Boom, Rumst en op alle toegangswegen. Op het festivalterrein zelf doen ze controles die zichtbaar zijn, maar wordt er ook met anonieme teams gewerkt, waarbij de nadruk ligt op diefstallen en drugsfeiten.”
Door hun aanwezigheid kan parket Antwerpen kort op de bal spelen en door de snelle afhandeling van de drugsfeiten geeft het een sterk signaal naar de festivalgangers dat drugs niet getolereerd worden.
Nina: “Door onze aanwezigheid op het terrein en de samenwerking met de politie kan alles sneller afgehandeld worden daar ter plaatse. Een snelle afhandeling heeft drie voordelen. Politie- en justitiecapaciteit kan efficiënt worden ingezet, bij een heterdaadbetrapping kan het verdere onderzoek beperkt blijven, en op het evenement kan sneller gewerkt worden aangezien de administratieve afhandeling vlotter kan verlopen.”
Boete betalen en naar de rechter
Eens drugsgebruikers en drugsdealers op het festivalterrein betrapt worden, start een vaste procedure.
Nina: “Het drugsondersteuningsteam van PZ Antwerpen verspreidt zich elke dag tussen de massa op het festivalterrein om drugsdealers op heterdaad te proberen betrappen. De betrapte festivalgangers worden gearresteerd door de politie en naar het politiedorp gebracht. Het politiedorp is een tijdelijke omgeving, een mobiel dorp op de festivalsite zelf, met drie verhoorlokalen waarbij onder meer de fouilleringen plaatsvinden, de drugs getest worden, de onmiddellijke minnelijke schikkingen betaald worden enzovoort. In dat politiedorp is naast de politie ook ons parket aanwezig. Dagelijks vormen één magistraat en een jurist of criminoloog, zoals mezelf, één team. De magistraat zal de arrestatie mondeling bevestigen aan de politie, waarna het papierwerk begint.”
“De politie start daarbij met het opstellen van een proces-verbaal, doet drugstesten en een fouillering. De magistraat kan dan onmiddellijk de dagvaarding ter plaatse opmaken als het gaat om drugsdealen, de betekening als opdracht geven aan de politie en de vordering voor het NICC (Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie) opstellen om de drugs te laten testen. De betrapte festivalganger verliest meteen zijn toegangsbandje en wordt onmiddellijk van het festivalterrein verwijderd. Het is een duidelijk signaal dat drugsdealers nu al weten dat ze in oktober of november voor de rechter moeten verschijnen. Daarnaast gebruikt de politie ook het systeem van de onmiddellijke minnelijke schikking, de zogenaamde OMS-Fest, ten aanzien van druggebruikers.”
Dat die aanpak van parket Antwerpen loont, blijkt alvast uit de cijfers van de eerste twee weekends.
Nina: “Tijdens het eerste festivalweekend (15 tot en met 17 juli 2022) werden 116 festivalgangers betrapt met een gebruikershoeveelheid drugs. Ze kregen een onmiddellijke minnelijke schikking van ons aangeboden: 75 euro voor softdrugs, 150 euro voor harddrugs. In totaal gaat het om 14.475 euro. Tijdens het tweede festivalweekend (22 juli tot en met 24 juli 2022) werden 246 festivalgangers betrapt. In totaal gaat het om 31.800 euro.”
“Verder werden in het eerste weekend 16 mensen betrapt op het dealen van drugs. Zij kregen een rechtstreekse dagvaarding voor een themazitting op 26 oktober 2022. Zo’n themazitting is een reguliere zitting die rond één thema werkt. In dit geval komen alle dealers die gevat zijn op Tomorrowland samen in dezelfde zitting. Het gaat om vijf Belgen, vier Nederlanders, een Duitser, een Portugees, een Slowaak en een Pool. Verder kregen drie Italianen een dagvaarding voor oplichting voor de verkoop van nepdrugs. Ze verkochten zogenaamde ‘farina’, terwijl het eigenlijk gewoon om bloem ging. Alle inbeslaggenomen drugs worden geanalyseerd in samenwerking met het NICC en Belgian Early Warning System Drugs (BEWSD) van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (WIV-ISP).”
“In het tweede weekend werden 17 mensen betrapt op het dealen van drugs, waarna ze een rechtstreekse dagvaarding kregen voor een themazitting op 23 november 2022. Het gaat om vier mensen uit het Verenigd Koninkrijk, drie Belgen, drie Nederlanders, twee Spanjaarden, een Tunesiër, een Marokkaan, een Australiër, een Italiaan en een Algerijn. In drie dossiers gaat het om oplichting.”
“Parket en politie treden op bij vaststellingen rond drugsbezit of -handel met een eerder repressieve insteek. We beseffen dat het onmogelijk is om iedereen te controleren en te verbaliseren. Politie en parket kunnen het drugprobleem op festivals niet alleen oplossen. We zijn slechts onderdeel in een keten van verschillende stakeholders die samenwerken op het festival. Elke partner dient zijn rol op te nemen in de aanpak van de drugproblematiek op festivals. Samenwerking tussen de verschillende partners is uitermate belangrijk. En met onze acties willen we wel een signaal geven.”
Door onze aanwezigheid op Tomorrowland zorgen we voor een snelle afhandeling van drugsdelicten en geven we een sterk signaal dat drugs niet getolereerd worden. - Nina Delbecke (Parketcriminologe - Parket Antwerpen)
Intensieve voorbereiding
Voor Nina was het de eerste keer dat ze vanuit haar functie als criminoloog aanwezig was op Tomorrowland. Een hoogtepunt na een maandenlange voorbereiding.
Nina: “Er komt in de maanden voor Tomorrowland heel wat voorbereiding kijken. Het is namelijk belangrijk dat alle mogelijke procedures uitgeschreven zijn en op punt staan. Voor deze editie vonden de eerste gesprekken plaats in december 2021. We bekijken dan welke procedures we zullen toepassen op het festival. Het gaat daarbij onder meer over het testen van drugs. Hoe en op welke manier testen we de drugs? Wie moet er verwittigd worden bij hoge doseringen? Hoe verloopt de samenwerking met onze partners zoals de politie, het labo, Scienscano…? Samen met politiediensten zetten we volledige procedures mee op punt om op alles zo goed mogelijk voorbereid te zijn. Dat zijn bijvoorbeeld de werkprocessen rond het testen van inbeslaggenomen drugs, maar ook bijvoorbeeld een verdacht overlijden. Daarin beklemtonen we onder meer dat er een goede communicatie moet zijn met het ziekenhuis.”
“Tijdens Tomorrowland zelf is het uiteraard hard werken en zijn het best wel pittige shiften van een 12 à 14 uren. We zijn al aanwezig in het politiedorp voor het festival start en gaan pas naar huis nadat het festival na middernacht gedaan is. Als criminoloog is het in mijn functie wel uniek en atypisch om aanwezig te mogen zijn op zo’n groot evenement dat wereldwijd bekend is. Het is een aangename afwisseling.”
>> Benieuwd naar alle cijfers achter het werk van parket Antwerpen en de politie? Dat lees je hier (festivalweekend 1) en hier (festivalweekend 2).