Op 1 januari 2009 startte het IGO zijn werkzaamheden. Een aantal maanden later vonden al de eerste vormingen plaats. De voorbije 15 jaar woonden tienduizenden deelnemers de opleidingen bij. Directeur Raf Van Ransbeeck en adjunct-directeur Charles-Eric Clesse stellen het 15 jaar geleden opgestarte Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO) voor.
Directeur Raf Van Ransbeeck:
Aanvankelijk organiseerde het IGO uitsluitend vormingen voor magistraten. Na verloop van tijd werd er steeds meer geprobeerd om te focussen op de bijscholing van medewerkers met uiteenlopende functieprofielen binnen de rechterlijke orde. Hierdoor kunnen vandaag alle leden van de rechterlijke orde (waarvan 45% magistraat is) bij het IGO terecht.
Het IGO is gevestigd aan de Louizalaan 54 in Brussel. (c) Steundienst van het openbaar ministerie
In 2022 telden de interne opleidingen precies 16.588 deelnemers (tegenover 3.572 voor de externe opleidingen), wat voor het IGO een recordaantal is indien het boekjaar 2021 (waarbij de interne opleidingen 20.683 deelnemers telden en de externe 2.941) buiten beschouwing wordt gelaten. Dat jaar werden evenwel een aantal verplichte en dringende opleidingen georganiseerd waaraan ook vanop afstand kon worden deelgenomen omwille van de coronacrisis.
Het IGO biedt alleszins een brede waaier van opleidingen aan. Adjunct-directeur Charles-Eric Clesse:
Het IGO verstrekt zowel basisvormingen als voortgezette, gebrevetteerde en internationale opleidingen. Deze kunnen plaatsvinden in onze lokalen of worden gedecentraliseerd.
De basisvormingen die bij het IGO of tijdens residentiële seminaries worden gegeven, zijn hoofdzakelijk bestemd voor magistraten die hun loopbaan binnen het Openbaar Ministerie starten (en die tot voor kort ‘gerechtelijke stagiairs’ werden genoemd). Alle magistraten hebben dan ook (wettelijk) het recht om minstens 5 dagen opleiding per jaar te volgen. Voor de medewerkers van de rechterlijke orde werd er daarentegen op dit vlak niets vastgelegd.
De voortgezette opleidingen worden georganiseerd voor alle medewerkers en kunnen bestaan uit zowel opfrissingscursussen als vormingen gericht op het aanleren van nieuwe vaardigheden. Gebrevetteerde opleidingen moeten dan weer verplicht worden gevolgd door wie zittingen wenst waar te nemen.
De internationale opleidingen worden georganiseerd in het kader van de evolutie van het ambt van magistraat en vinden plaats in de lidstaten van de Europese Unie. Raf Van Ransbeeck:
De inhoud van het ambt van magistraat overschrijdt steeds meer de Belgische context. Recht en criminaliteit stoppen niet aan de grens. Het is dus van essentieel belang geworden dat magistraten van alle lidstaten van de Europese Unie elkaar kunnen ontmoeten, van gedachten wisselen en een netwerk uitbouwen om zo efficiënt mogelijk te kunnen functioneren.
De onderwerpen van alle vormingen worden zorgvuldig uitgekozen. Het IGO kan namelijk rekenen op verschillende werkgroepen (samengesteld uit onder andere magistraten) die voortdurend de opleidingsbehoeften analyseren.
Charles-Eric Clesse:
Over een aantal vaste thema's zoals deontologie, management, strafrecht en burgerlijk recht worden er vrijwel permanent vormingen georganiseerd. De onderwerpen van de overige opleidingen veranderen geregeld naargelang de actuele rechtspraak en de evolutie van het recht en van de maatschappij.
Aan het hoofd van het IGO staat een duo bestaande uit Raf Van Ransbeeck (directeur, rechts) en Charles-Eric Clesse (adjunct-directeur, links). (c) Steundienst van het openbaar ministerie
Parallel wordt jaarlijks een behoeftebevraging gehouden aan de hand waarvan nadien een opleidingsplan wordt opgesteld dat de Raad van Bestuur van het IGO bekrachtigt in december. De rode draad hiervan bestaat erin dat de opleidingen op de dagelijkse beroepspraktijk afgestemd moeten zijn evenals op de reële behoeften terzake van de rechterlijke orde in het bijzonder.
Vervolgens worden opleiders aangesteld, bij voorkeur personen die over een zekere vorm van terreinkennis en praktijkervaring beschikken, zoals (hoofdzakelijk) magistraten, maar ook hoogleraren, managers en consultants. Het IGO beschikt over een lijst van ongeveer 1.000 opleiders op wie een beroep gedaan kan worden.
Deze experten maken voor alle duidelijkheid dus geen deel uit van het IGO zelf, dat kan rekenen op de inzet en de ervaring van ongeveer 40 medewerkers, van wie 34 interne personeelsleden en de andere gedetacheerde medewerkers zijn.
Deze medewerkers vervullen uiteenlopende opdrachten. Raf Van Ransbeeck:
Een aantal medewerkers zijn project managers die dossiers beheren en opleidingen organiseren. Andere staan in voor bijvoorbeeld ICT of de boekhouding. Ze vervullen hun job allemaal vol overgave. Voor hun uitmuntend werk verdienen ze een standbeeld.
Geschiedenis
Het IGO werd gecreëerd op grond van de wet van 31 januari 2007 inzake de gerechtelijke opleiding en kennisbeheer en tot oprichting van het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding. Het IGO is een parastatale sui generis die wordt gefinancierd via een dotatie van de federale overheid (18.520.000 euro in 2022). Dankzij dit statuut wordt de onafhankelijkheid van de magistratuur gewaarborgd.
De wet van 31 januari 2007 trad in werking op 2 februari 2008, maar pas op 1 januari 2009 startte het IGO ook effectief zijn werkzaamheden. De eerste opleidingen vonden plaats in september van dat jaar.
Vijf jaar later werden overeenkomstig de wet van 25 april 2014 houdende diverse bepalingen de commissies voor de evaluatie van de gerechtelijke stage (ECE) een onafhankelijk adviesorgaan van het IGO. Overigens bestaat de directie van het IGO sindsdien uit een directeur en een adjunct-directeur, die elk tot een verschillende taalrol behoren.
In 2017 kreeg het IGO de wettelijke taak van kennis- en documentatiecentrum. Op 1 januari 2019 werd vervolgens het beheer van de databanken Jura, Jurisquare en Strada lex toevertrouwd aan het IGO.
Gargamel en de Daltons
Weetje over het IGO: de vergaderruimtes en leslokalen werden vernoemd naar wel heel bijzondere persoonlijkheden.
Raf Van Ransbeeck:
Destijds kozen de teams van het IGO, waar ik toen nog geen deel van uitmaakte, deze namen. De toenmalige leden beslisten om de lokalen de naam te geven van al dan niet fictieve beruchte criminelen uit de geschiedenis.
Resultaat: zowel de medewerkers van het IGO als de deelnemers van de opleidingen kunnen sindsdien gebruik maken van de zalen ‘Bonnie & Clyde’, ‘Daltons’, ‘Gargamel en Azraël’, ‘Joker’, ‘Krimson’, ‘Moriarty’, ‘Al Capone’ en ‘Kim Dotcom’.
(c) Steundienst van het openbaar ministerie